«Сайлау» оқыту курсы
Модуль 1
Модуль 2
Модуль 3
Бақылау
1
Сайлаудың тәуелсіз бақылауы
1 видеоБақылау дегеніміз не? Бақылаушылар деген кімдер? Неліктен тәуелсіз бақылау жоғары бағаланады? Қоғамдық ұйымдар атынан келген бақылаушылар тәуелсіз бақылаушылар деп аталады, өйткені олар саяси партиялар атынан бақыламайды және қандай да кандидаттың жеңіске жетуіне мүдделі болмайды. Олар үшін кімнің жеңіске жететіні маңызды емес – бастысы, заңның сақталуы және тартыстың әділ болуы. Бұл жерде біз тәуелсіз бақылаудың негізгі жалпы бағыттарын талдайтын боламыз.
2
Бақылаушы болу
11 слайдТәуелсіз бақылаушы болу үшін тәуелсіз қоғамдық ұйымға бақылаушы болып тіркелу қажет. Содан кейін оқытудан: бақылаудың барлық ережелерін түсіндіретін оффлайн тренингтерден немесе біздің онлайн курсымыздан өтіп, бақылаушының аккредитациясын алу керек. Осы жер біз бұл әрекеттерді рет-ретімен талдайтын боламыз.
3
Бақылаушылардың тәжірибесі
1 видеоЖас сайлаушылар лигасы мен «Еркіндік Қанаты» бақылаушылары 2019 жылғы президенттік сайлау кезіндегі бақылау тәжірибесі жайында әңгімелейді. Олардың басым көпшілігі бірінші рет бақылап, бір күннің ішінде керемет тәжірибе жинақтады. Олар өздерінің жаңалықтарымен, кеңестерімен және лайфхактарымен бөліседі.
4
Бақылушының құқықтары және міндеттері
13 слайдБақылаушылар күні бойы бір жерде отырып қана қоймайды, олар сайлау процесінің маңызды қатысушылары. Сайлау күні нақты не істейтінін, сайлау учаскесінде өзін қалай ұстау керектігін, шиеленіскен жағдайларда не істеу керектігін және не істеуге тыйым салынатынын түсіну үшін бақылаушы өзінің құқықтары мен міндеттерін білуі тиіс.
5
Бақылауға дайындалу
9 слайдСайлау күні бақылаушы учаскеге таңғы 6:30-да келіп, кешке жай кетеді. Осы бір қиын және маңызды күнге қалай дайындалу керек? Өзіңізбен бірге не алу қажет? Не дұрыс болмауы мүмкін? Өз қауіпсіздігіңізді қалай қамтамасыз етуге болады?. Осы жерде біз аталмыш сұрақтардың барлығын егжей-тегжейлі қарастырамыз.
6
Психолог ұсыныстары
1 видеоСайлау комиссиясының мүшелері бақылаушыларға өз міндеттерін орындауға кедергі жасап, орын алып жатқан бұзушылықтарға көз жұмып қарауларын сұрайтын жағдайлар болып жатады. Ондай жағдай міндетті түрде болмайды, бірақ бәріне дайын болып, мұндай жағдайларда қалай әрекет ету керектігін білу керек. Осы видеода біз психологтың стресс жағдайларында өзін-өзі қалай ұстау керектігі және арандатушылыққа бой алдырмау туралы кеңестерін дайындадық.
7
Психолог ұсыныстары
8 слайдПсихолог берген кеңестер сізге ыңғайлы болуы үшін карточка форматында да жиналды.
«Сайлау» сайлауын бақылау бойынша оқыту курсын Қазақстанның Жастар Ақпараттық Қызметі (ҚЖАҚ) және «Еркіндік Қанаты» қоры 2020 жылы Сорос-Қазақстан қорының қолдауымен әзірледі.Курс қысқа мерзімді бақылаушыларды даярлауға және сайлау күні дауыс беруді бақылауға бағытталған. Курс материалдары барлық қызығушылық танытқан азаматтар үшін қол жетімді. Пайдаланған кезде авторлар тобына сілтеме қажет, олардың тізімі міндетті, ал жазбаша түрде — курс орналасқан веб-сайттарға сілтеме керек.